کتاب: نظم و زوال سیاسی
فصل ۸: ویژه‌پروری و اصلاحات
در بریتانیای اوایل قرن ۱۹ ، سیستم خدمات کشوری، بشدت ویژه‌پرور بود و از کارمندانی
تشکیل شده بود که از طریق ارتباطات شخصی و پارتی‌بازی برسر مسئولیت‌ها بودند، نه شایسته‌سالاری.
پایان‌دادن به استخدام افراد
بر اساس روابط ویژه‌پروانه و استخدام با برگزاری آزمون، اولین قدم برای اصلاحات بود
که توسط گروهی از نخبگان تحصیلکرده بنام‌های «ترویلیان» و «نورث‌کوت» کلید خورد و راه
را برای استخدام همه طبقات اجتماعی باز گذاشت. در ادامه، دومین گروه نخبگان در انگلیس
به رهبری «جان‌استوارت‌میل» هم به اصلاحات پیوستند و افکار اصلاح‌طلبانه از طریق رسانه‌ها
و طبقه متوسط، مورد استقبال قرار گرفت.
نکته حائز اهمیت آن است که
اصلاحِ بخش عمومی بریتانیا، پیش از کسب «حق رأی همگانی» (دموکراسی) صورت گرفت. یعنی
بر خلاف آمریکا که از دهه ۱۸۳۰ شاهد بسیج رأی‌دهندگان و توسعه احزاب سیاسی
بود، در بریتانیا تا دهه ۱۸۷۰ چنین اتفاقی نیفتاد. در فاصله این چهل سال
تاخیر، زمینه لازم برای شکل‌گیری خدمات کشوری مستقل فراهم شده بود. یعنی اگر احزاب
بریتانیایی هم وسوسه می‌شدند که برای کسب رأی، شغل‌های دولتی را به صورت گسترده بین
مردم توزیع کنند، راه این کار پیش‌تر مسدود شده بود.
هرچند اصلاحات بخش عمومی بریتانیا
از ۱۷۸۰ تاکنون به صورت تدریجی و مستمر در جریان بوده ولی اصلاحات
«نورث‌کوت-ترویلیان» بود که به شکل بسیار برجسته‌ای نظام حامی‌پروری سنتی را تضعیف
کرد.
نظام تصمیم‌گیری بریتانیا
در ۱۸۵۰ ، موانعی نظیر فدرالیسم، دیوان عالی، تفکیک قوه مجریه
از مقننه و نظم حزبی را در مقابل خود نمی‌دید، از اینرو توانست مسیر مستقیمی را برای
اصلاحات طی کند. یعنی تعداد محدودی از نخبگانِ طبقه متوسط که ساکن لندن بودند، تحصیلات
مشترکی داشتند و همدیگر را شخصاً می‌شناختند، از این فرصت استفاده کرده، بسرعت درصد
تحقق اصلاحات از طریق پارلمان برآمدند.
در آمریکا وضع چنین نبود.
نظام نظارت در قانون اساسی، تغییر سیاست‌گذاری عمومی را دشوار و زمان‌بر می‌کرد. از
نظر اجتماعی نیز در آمریکا یک گروه نخبه منسجم و واحد وجود نداشت. اعطای «حق رأی همگانیِ»
زودهنگام نیز از سرعت اصلاحات کم می‌کرد. چون دموکراسی همواره می‌تواند انجام اصلاحات
سیاسی را دشوار کند. بدین ترتیب، تجربه آمریکا در اصلاحات، متضاد تجربه بریتانیاست
و آمریکا برخلاف بریتانیا، نتوانست مسیر گذار از ویژه‌پروری به شایسته‌سالاری و خدمات
کشوری مدرن را مستقیماً طی کند. بلکه یک قرن را با طی‌کردن مسیرِ انحرافیِ حامی‌پروریِ
احزاب، به هدر داد.
دسترسی سریع به همه‌ی فصول کتاب:
دولت
۷- ایتالیا و معادله کم‌اعتمادی
۹- آمریکا حامی‌پروری را ابداع می‌کند
۱۱- خطوط آهن، جنگل‌ها و دولت‌سازی در آمریکا
نهادهای بیگانه
دموکراسی
۲۹- از انقلاب‌های ۱۸۴۸ تا بهار عربی
۳۰- طبقه متوسط و آینده دموکراسی
زوال سیاسی
۳۳- کنگره و ویژه‌پرور شدنِ مجدد سیاست در آمریکا
نظرات
ارسال یک نظر