21 درس (پنجم)

خلاصه کتاب: 21 درس برای قرن 21
پنج: جامعه




جدید‌ترین ماموریت فیسبوک، ساختن جامعه جهانی از طریق کمک به میلیاردها انسان برای تشکیل «گروه‌های هدفدار» اعلام شده است.

مارک زوکربرگ، موسس فیسبوک که به‌حق، نگران ازهم‌گسیختگی جوامع انسانی است، چاره‌ی کار را نیرومندتر کردن بافت اجتماعی و نزدیک‌تر کردن اهالی جهان به همدیگر از طریق ساخت یک هوش‌مصنوعی می‌داند، که به افراد، جهت عضویت در «گروه‌های هدفدار» کمک‌رسانی خواهد کرد.

متاسفانه طی دو قرن گذشته، جوامع صمیمی انسان‌ها از هم پاشیده‌اند و جایگزین‌کردن آنها با جوامع خیالی مثل ملت‌ها و احزاب‌سیاسی موفق از آب در نیامده است. چون برخلاف گروه‌های کوچک، که در آن مردم واقعاً همدیگر را می‌شناسند، همه اهالی یک ملت یا یک حزب، هرگز نمی‌توانند همدیگر را بشناسند و باهم صمیمی شوند و این خلأ همچنان باقی مانده است.

در عین‌حال، روابط مجازی که راه‌حل زوکربرگ را تشکیل می‌دهند نیز نمی‌توانند آن شکاف اجتماعی را پُر کنند، چون انسان‌ها جسم دارند و برای به رسمیت شناختن همدیگر و تشکیل جوامع هدف‌دار، نیازمند تعامل فیزیکی مستقیم هستند.

یعنی اگر فیسبوک قصد دارد انقلابی جهانی را برانگیزد، قدم اول درک این نکته است که انسان‌ها جسم دارند و فقط از جفتی چشم و گوش متصل به ده انگشت، یک صفحه نمایش و یک کارت اعتباری تشکیل نشده‌اند.



فیسبوک باید راهی برای پُل‌زدن روی شکاف بین دنیای مجازیِ آنلاین و واقعیِ آفلاین پیدا کند.

در حالیکه تا به امروز، تکنولوژی خلاف آن عمل کرده است. تکنولوژی ما را از جسم‌مان دور کرده است. ما توانایی‌مان را برای توجه به آنچه بو یا مزه می‌کنیم، از دست داده‌ایم. بجای آن، در گوشی‌های هوشمند و کامپیوترهایمان غرق شده‌ایم. با اینکه غذاهای مختلف با طعم‌های گوناگون تهیه می‌کنیم، ولی آنها را با عجله، جلوی یک صفحه نمایش، در حال چک‌کردن ایمیل‌هایمان یا در حال تماشای تلویزیون می‌خوریم، در حالی که به ندرت به مزه واقعیش توجه می‌کنیم.

تکنولوژی ما را ترغیب می‌کند تا آنچه برای خودمان اتفاق می‌افتد را برحسب اینکه دیگران آن را چگونه می‌بینند درک کنیم. منتظر لایک می‌مانیم و خودمان بندرت متوجه می‌شویم که چه احساسی داریم.

مردمِ بیگانه با جسم، احساس از خود‌بیگانگی و گم‌گشتگی می‌کنند. بشر میلیون‌ها سال بدون مذهب و بدون ملت زندگی کرده است، احتمالاً بدون آنها، با خوشحالی، در قرن ۲۱ هم زندگی می‌کند، ولی اگر از خود بیگانه شود، نمی‌تواند با خشنودی زندگی کند. اگر با بدن خود راحت نباشی، هرگز با دنیا راحت نخواهی بود.

فیسبوک غافل از این نکته، ترجیح می‌دهد مردم وقت بیشتر و بیشتری در دنیای مجازی اینترنت صرف کنند تا اینکه به فعالیت در دنیای واقعی بپردازند. پس احتمالا راه درازی برای موفقیت در پروژه‌ی ساختن جامعه جهانی در پیش دارد.

نظرات