⭕️کتاب: هویت (۲۰۱۸)
🔸نویسنده: فرانسیس فوکویاما
🔸نشر: پارسه، چاپ اول،
۱۳۹۸/ مترجمان:
هانیه رجبی، مهدی موسوی
🔸خلاصه‌کننده: مصطفی منبری
⭕️کتاب هویت را در ۹ قسمت خلاصه کرده‌ام
⭕️یک: پیشگفتار
من نیز مانند
بسیاری از آمریکایی‌ها، از انتخاب ترامپ در سال ۲۰۱۶ بعنوان رئیس‌جمهور، شگفت‌زده
و نگران شدم. درست پیش از انتخاب ترامپ، نوشته بودم که نهادهای آمریکایی در حال فروپاشی‌اند.
چون در ساختاری سفت‌وسخت اسیر گشته‌اند که دیگر قادر به اصلاح خود نیستند. ترامپ، هم
محصول این فروپاشی بود و هم یکی از عوامل فروپاشی به حساب می‌آمد.
وعده‌ی انتخاباتی‌اش،
به لرزه‌درآوردن پایه‌های سیستم فعلی و بازگرداندن آن به همان حالت کاربردی قبلی بود!
آمریکایی‌ها نیز که از بن‌بست حزبی خسته شده بودند، سودای یک رهبر قوی را در سر داشتند
که بتواند وتوکراسی (قدرت گروه‌های صاحب‌نفوذ برای ممانعت از اثربخشی اقدامات جمعی)
را از ریشه بخشکاند.
ترامپ در
نقش یک ملی‌گرای پوپولیست، کم‌صلاحیت‌ترین فرد برای ریاست‌جمهوری آمریکاست. هیچ یک
از فضایلی که با شخصیتِ یک رهبر برجسته همبسته است، مثل صداقت اولیه، قابل‌اعتماد‌بودن،
قضاوت صحیح، علاقه به منافع عمومی و یک درک اصولی اخلاقی، در او به چشم نمی‌خورند.
تمرکز اصلی ترامپ در تمام دوران حرفه‌ای‌اش، بر «خود‌ترویجی» استوار بوده و هیچگاه
با دورزدنِ افراد یا قوانینی که بر سر راهش قرار داشتند، مشکلی نداشته است.
رهبران پوپولیست
مانند ترامپ(آمریکا)، پوتین (روسیه)، اردوغان(ترکیه)، اوربان(مجارستان)، کاژینسکی(لهستان)
و دوترته(فیلیپین)، ادعا می‌کنند با «مردم»(که اغلب هم اقلیت‌اند!)، ارتباط بی‌واسطه
و کاریزماتیکی دارند. آنها علاقه‌ای به نهادهای اجتماعی ندارند و به دنبال تضعیف دادگاه‌ها،
قوه‌ی مقننه، رسانه‌های مستقل و بروکراسی بیطرف هستند تا نظارت و توازن قوا را کمرنگ
کنند و قدرت شخصی رهبر را افزایش دهند.
ترامپ فردی
فوق‌العاده جاه‌طلب بود که تمایل به شهرت، او را از صحنه‌ی تجارت به سیاست کشاند. چنین
چهره‌هایی در طول تاریخ، مثل قیصر و هیتلر، برای اینکه خود را افرادی پیشرو نشان دهند،
بر موج ناخشنودی مردم عادی که احساس می‌کنند به ملت یا مذهب یا سبک زندگی‌شان بی‌حرمتی
شده است، سوار می‌شوند.
روند دموکراسی‌خواهی
در جهان، معکوس شده است. خیزش دولت‌ها به سمت دموکراسی که از ۱۹۷۰ شروع شد و در عرض سه دهه،
از ۳۵ دولت به ۱۲۰ دولت رسید. اینک با افزایش تعداد
کشورهای اقتدارگرا به پیشقراولیِ چین، شاهد یک پسرفت جهانی هستیم. نکته‌ی دور از انتظار اینست که تهدیدات علیه دموکراسی،
از درون خود دموکراسی‌ها برخواسته است و کشورهایی مثل بریتانیا(با برگزیت) و آمریکا(با
انتخاب ترامپ)، در حال حرکت از لیبرال‌دموکراسی به سمت یک ملی‌گراییِ تنگ‌نظرانه هستند!
«مارکس» معتقد بود که پایان
تاریخ، یک آرمانشهرِ کمونیستی خواهد بود ولی «هگل»، توسعه را محصول یک دولت لیبرال
مرتبط با اقتصاد بازار می‌دانست. من با «هگل» موافقم. بعلاوه معتقدم تا وقتی که لیبرال‌دموکراسی‌های
معاصر، مساله‌ی «تیموس» را حل نکرده‌اند، از جانب ملی‌گرایی و مذهبِ سیاسی تهدید خواهند
شد.
تیموس جایگاه
«هویت» و بخشی از روان آدمی است که مشتاق بازشناسی است. یعنی شهروندانِ یک دموکراسی،
درعین‌حال که نیاز دارند به طور یکسان مورد احترام قرار گیرند، درضمن باید احساس کنند
به خاطر هویت درونی و استثنایی که دارند، در موقعیتی برتر نسبت به دیگران، شأن آنها
مورد احترام واقع می‌شود. افراد، این حس استثنایی‌بودن را با ریسک‌پذیری بالا، درگیرشدن
در مبارزات سرنوشت‌ساز و تاریخی و تاثیرگذاری‌های عظیم بدست می‌آورند.
این احساس
نیازِ انسان به بازشناسیِ شأن و کرامت‌اش از سوی جامعه، در طول تاریخ، به ظهور رهبرانی
افسانه‌ای مثل لینکلن، چرچیل و ماندلا منجر شده، ولی به پیدایش کسانی مثل قیصر، هیتلر
یا مائو هم انجامیده است.
شکی نیست
که نمی‌توان بر این حس غلبه کرد، فقط می‌توان آن را هدایت یا تعدیل کرد.
بنیانگذاران
آمریکا، راه‌حل را در وضع یک نظام قانونی برای موازنه‌ی قوا یافتند که قدرت را توزیع
می‌کرد و مانع تمرکز آن در یک رهبری واحد می‌شد. بعلاوه، اقتصاد بازار هم راهی برای
ارضای تیموس(حس برتری‌طلبی افراد) بود.
میل به بازشناسیِ
هویت فردی، بیشترِ رخدادهای حال حاضر سیاست جهانی را به هم مرتبط می‌کند. ظهور «سیاست
هویتی»، اجتناب‌ناپذیر و یکی از تهدیدهای اصلی برای لیبرال‌دموکراسی‌های مدرن محسوب
می‌شود و اگر نتوانیم به سمت فهم و تعریفِ جهان‌شمول‌تری از شأن و کرامت انسانی گام
برداریم، خود را به ادامه‌ی چنین کشمکشی محکوم کرده‌ایم.
...............................................................................................
دسترسی سریع به تمام فصول خلاصه کتاب «هویت»:
◾️یک- پیشگفتار
◾️دو- کرامت (خلاصه‌ی فصل‌های ۱-۲-۳-۴-۵(
◾️سه- ملی‌گرایی و مذهب (خلاصه‌ی فصل‌های ۶-۷(
◾️چهار- آدرس اشتباه (خلاصه‌ی فصل ۸(
◾️پنج- انسان نامرئی (خلاصه‌ی فصل ۹- ۱۰(
◾️شش- از هویت تا هویت‌ها (خلاصه‌ی فصل ۱۱(
◾️هفت- ما مردم (خلاصه‌ی فصل ۱۲(
◾️هشت- روایت‌هایی از وحدت‌گرایی ( خلاصه‌ی فصل ۱۳(
◾️نه- چه باید کرد؟ (خلاصه‌ی فصل ۱۴(
نظرات
ارسال یک نظر